" (...) Among them were the parents of Professor Seidenberg. They came from Polonized Jews’ families. One of the grandfathers attended a Rabbinical school in Radom, yet he quit and completed his education in a lay school. The father came from Sokołów Podlaski, and the mother – from Góra Kalwaria, but she received education at a school for girls in Warsaw. They spoke Polish and Yiddish at home. Aharon’s parents got married in the ghetto in Sokołów, and after the Second World War broke out, they found themselves in the Warsaw Ghetto."
12/19/12
12/6/12
"We must sow!"
"We must sow!", a poem written by Dawid of Sokolow and published in Hashomer Hacair newspaper in 1939
11/12/12
Terrace made of matzevot
Renovation of the terrace made of matzevot began. Where will gravestones go? To the town's library ...
10/26/12
Jewish cemeteries
This is very interesting.
"Our database includes all inscriptions we collected in Jewish cemeteries at the following locations: Warszawa (Okopowa), Szydłowiec, Nowy Dwór Mazowiecki, Otwock, Pruszków, Wysokie Mazowieckie, Mińsk Mazowiecki, Grodzisk Mazowiecki, Sochaczew, Karczew, Piaseczno, Żyrardów, Radom, Płock, Siedlce, Góra Kalwaria, Błonie, Mszczonów, Wiskitki, Żelechów, Garwolin, Łaskarzew, Okuniew, Brok, Węgrów, Gąbin, Wyszków, Łosice, Sierpc, Przytyk, Sopot, Palmiry, Korczyna and Strzegowo."
http://cemetery.jewish.org.pl/lang_en/
10/8/12
A few days in Sokolow
Dear Kasia,
I never imagined that it would be so hard to write about my trip. Arrived to Sokolow Podlaski in the evening, I moved into the hotel and went for a walk, just after a few steps I discovered the places I had seen in pictures. Suddenly everything was so close, I could touch, I could smell. Just in front of the hotel the first surprise, the old Jewish cemetery with a sign that says: "cmentarz zydowski, przechodniu uszanuj spokoj zmarłych" - "Jewish cemetery, passerby respect the peace of the dead".
Turn right and immediately recognized the synagogue building, in front of the beit midrash, a few meters and reaches Dluga street and I could see the monument to Brzóski my heart speedup there: I was in front of my father's house. While I knew for some time ago that the house no longer exists the proximity to the place where my father lived during his early years gave me a shock.
During my stay in SP passed by this place many times, many times took pictures of the place trying perhaps to capture something that my eyes could not see. How were the days when even the street called Rogowska, Jews filled the streets, the square, the market, certainly talking aloud, creating a soundtrack that disappeared 70 years ago.
My family had a transport company (moved by horses), according my uncle his great great grandfather had started the business and was established in Rogowska street, a two floor house with an exit to Piekna (where they kept the horses, carriages, sleds and other tools) in the front of the house were a couple of shops. Every Thursday when the market worked anti-semitic groups came inveighed against the traders, my grandmother called my father and my uncle home and from behind the door they heard the screams, people running ... and so every Thursday, an almost routine in the life of the inhabitants of SP.
Tried to listening to the echoes of those sounds; I only had the silence of the evening in the city, almost deserted streets. Again I closed my eyes trying to identify in the old photos of the city my grandfather and his brothers with their carriages, those faces I never knew; nothing was left of them, only their names which we still carry generation after generation.
At that moment I realized that I was the only Jew in SP, me alone in a city which is said: "A visitor to Sokolow in 1930s could not walk 10 feet down the street without bumping into a Jew"
The next day I had the luck and privilege to meet you in person. After a long exchange of emails, photos and following your virtual projects finally were there, along with your child ready to take the tour created by you : "Jewish SP". Again, I saw each of the places so well documented in your "Missing" project, toured all stations along the way trying to revive this incredible place that was the home of my ancestors.
Every moment shared with you, walking around the town, visiting Treblinka, the trip to Siedlce, the ceremony in Maly Rynek, the chat with students in the school, the visit to the cemetery at the grave of someone who was born a Jew and decided to end his life as a Christian, each of these moments will remain in my memory forever and for each of them I will be forever grateful.
I spent only a few days at SP, emotions were a lot like the feeling of surprise, feeling that even today several days after returning home I cannot understand.
That morning in which visited Marian Pietrzak's Museum did not expect such a surprise, as everyone of our friends who visited SP just expected to see the remains of the matzevot and other Jews' utensils recovered by Mr. Pietrzak, he greeted me, I told him that I am from Israel and that my family was from SP. Asked about my family name: Angielczyk, I answered. He opened his eyes and held the breath for a moment took my arm and led me to a small carriage, a "doroshka" and told me that it was from my family. At that moment besides the feelings I was able to see for the first time a link to my past. There was this carriage that survived so long, 70 years until I arrived to SP and saw it.
There are several images that marked me deeply, the mass grave at Piekna, the mark of the mezuzah that once stood in that old house alongside Maly Rynek, the kind gentleman that after the lighting of candles in the old cemetery gave me two oat nuts from the trees that grow there, maybe as a sign to remember the cemetery that no longer exists, to have something in place of the matzevot that were razed.
Every moment was very emotive; every step I took tried to find something last of many generations of Jews who lived there but the silence that remained put me back in my position of being the last Jew in town.
Warm regards,
Eduardo
9/26/12
Upamiętnienie Żydów z Sokołowa
23 września na Małym Rynku odbyła się uroczystość upamiętniająca sokołowskich Żydów, którzy zginęli podczas II wojny światowej. Wzięli w niej udział mieszkańcy miasta, zaproszeni goście oraz Eduardo Angielczyk, którego rodzina pochodziła z Sokołowa.
Jom Kippur to najpoważniejsze święto żydowskie w wymiarze duchowym. Według tradycji tego dnia Mojżesz zszedł z góry Synaj z drugimi Tablicami Praw i oznajmił Hebrajczykom, że Bóg przebaczył im grzech kultu "złotego cielca". I właśnie dlatego w tym dniu, każdego roku, każdy Żyd z osobna i Żydzi jako naród mogą oczyścić się ze swoich grzechów i otrzymać przebaczenie.
W Torze napisano: "Oto dla was ustawa wieczysta: dziesiątego dnia siódmego miesiąca będziecie pościć. Nie będziecie wykonywać żadnej pracy, ani tubylec, ani przybysz, który się osiedlił wśród was. Bo tego dnia będzie dla was dokonane przebłaganie, aby oczyścić was od wszystkich grzechów. Przed Bogiem będziecie oczyszczeni."
9/15/12
9/2/12
News about the Torah
Piorkowska said that the scrolls would be located in a museum dedicated to the history of the Jews of Wegrow, which is soon to be launched. Piorkowska told reporters she sees no reason to return the Torah scrolls to the Jewish community, because in her opinion there are enough scrolls there.
Read the article here
Read the article here
8/26/12
JTA Archive
Interesting information about Sokolow Podlaski you can find here - JTA Archive
Just write "Sokolow Podlaski" there and search. You can find there interesting articles written in 1937 and 1938.
Just write "Sokolow Podlaski" there and search. You can find there interesting articles written in 1937 and 1938.
8/22/12
Torah scrolls
Two Torah scrolls, one complete and one incomplete, were found in Poland's Sokolow Podlaski district.
The Torah scrolls found Aug. 20 are believed to have belonged to a synagogue in nearby Wegrow.
Read my article about it here
8/8/12
Interview with Alter Ophir
Alter Ophir was email interviewed by the Virtual Shtetl in August 2012. He talks about his family story.
"I don't have many memories or reminisces from Sokolow Podlaski, except one ver vivid memory. Because I was raised in my grandparents' house, I remember that I was sitting with my grandparents in the living room in the dark, and from the outside I hear the clapping of their boots and from the inside of the room the clicking of an very old ground clock in the corner of the living room..."
Read the whole article here
8/2/12
A few words about Treblinka
Ceremonies commemorating the 70th anniversary of the liquidation of local ghettos are organized in many cities in Poland this year. In 1942, hundreds of thousands of Jews from many cities were deported by the Germans to the Treblinka death camp. How many events will the Museum of Struggle and Martyrdom organize in Treblinka? The same number as every year - none.
Treblinka Museum is located in Sokolow Podlaski County and Sokolow is my hometown. I cannot say that I visit the museum very often because there is no shuttle service that could drive me there. Without your own car you won't be able to get there. It's a pity, because in my opinion, even in the so-called tourist season, a small bus could go there even once a day back and forth, maybe only on weekends. However, somebody would have to care about that and apparently nobody does. But I do not want to talk about this...
I have a friend who wrote a book about a man who survived several camps including Auschwitz and Treblinka. Many years after the war that man committed suicide. The author of the book knew him well because they were neighbors. In his work he used testimonies written and published in Yiddish in DP camps. These publications were not previously known to people at the Treblinka museum. Interesting? Not at all. The author of that book was invited to Krakow to share this story with the participants of the meetings at JCC and the Jewish Cultural Center. He wanted also to come to Treblinka and organize such a meeting there. Unfortunately, he does not speak Polish. So he asked me to intercede. When I asked the director of the Treblinka Museum if such an opportunity would be possible, I heard only "no." Why not? I quote: "He is Jewish, and you never know what they really want." I know the director of the museum personally, so maybe he thought he can be so honest with me? Maybe he thought he can talk to me that way? If so, he was wrong, and I began to observe, from a distance, what is happening in Treblinka. And what did I see? Terrifying emptiness.
7/15/12
A Walk in History
Let's start our walk at the old Jewish cemetery in Sokolow. You won't find any gravestones here. Now it is Polish Red Cross Park. All the matzevot were taken from here by the Germans during the Second World War.
There are two mistakes on that plaque. Firstly: In 1939, almost 6000 - not 4000 - Jews lived in Sokolow. And secondly, the liquidation of the ghetto began on September 22, not October 10, 1942.
From the cemetery, we can go to Kosciuszko Street. There is a little house here that was once the wartime hiding place of children Aaron Elster and his sister, Irene. Aaron spent two years in the attic of that house with no possibility to going outside and breathing fresh air, neither was he able to take a bath or brush his teeth, or even eat a good dinner. You can read his story in a book "I Still See Her Haunting Eyes". The people who saved Aaron and his sister, the Gorski family, were honored with a Righteous Among the Nations medal in 2010.
Now let's go to Magistracka Street. Formerly, this was called Shul Street. Just before the Cetynia River, you can see an old flour mill. Nuta Gurfinkiel was the last owner of it. He probably died during the liquidation of the ghetto. When the war begun, he buried part of the manuscripts of Rabbi Morgenstern in the ground near his mill with some sugar. Unfortunately, the sugar dissolved in the rain and the manuscripts were destroyed.
The town’s mikvah, or ritual bathhouse, was located next to the river. The old building was destroyed. When we cross the river, we are at the site of the wartime ghettos. The two ghettos were divided by Sokolow’s main street - Dluga Street, a main thoroughfare for cars, tanks and people.
On Magistracka Street you can find a shopping center with pharmacy, clothes stores and cosmetics shops. If you come inside, you'll see on the floor a Star of David with inscription: "Here was the synagogue that was burnt by Germans in 1939." Another mistake - the synagogue was destroyed in late 1942 or 1943. Unfortunately, nothing is left of the old building.
Opposite the synagogue site stands the old Beit Midrash building, which has survived and was renovated by the new owner in 2011 and 2012. Of course, it is not a Beit Midrash anymore. Now houses clothes shop.
Next interesting building is the former house of Rabbi Itzhak Zelig Morgenstern. He was well-known rabbi and had many students from all over Europe in his yeshiva in Sokolow. The school was in the same building as his house. In 1939, he was very old and sick. He died in Otwock and was buried at Jewish cemetery in Warsaw. His grave (ohel) is still standing there.
Now we are on Piekna Street, one of the town’s former Jewish streets. It is also the place where you can find what I call the last Jewish grave in Sokolow. During the liquidation of the ghetto Germans killed dozens of Jews here. They were the remnant of the ghetto, young men and women left to work after the main liquidation. Their job was to sort through clothes and furniture that were left in ghetto after the liquidation and send them on to Germany or sold to local people in Sokolow. After the work was finished, they were killed and buried in this pit near Piekna Street. Survivors who came to Sokolow after the war made a concrete monument here. After a few years somebody put a plaque there with inscription: "To the victims of fascism". The monument now sits in the garden of private house. Many people in the town don't even know of its existence.
The next stop in our walk is Szewski Rynek (Shoemaker's Market). Here, there is the terrace made from gravestones taken from the old Jewish cemetery. Until recently, you could see Hebrew characters on the stones but they were covered with concrete by order of the town’s mayor in 2011 and removed 2 years later.
Next to the Shoemaker's Market is Maly Rynek (Small Market). The office of the Judenrat is here.
Nearby is another Beit Midrash, where many of Sokolow’s Jews were praying on Yom Kippur 1942. On September 22 that year, the ghetto was closed and the liquidation began. The Small Market is the place where Germans brought all Jews from the ghetto. From here they started their walk to the railway station, where they forced onto death trains bound for Treblinka and, ultimately, their murder.
There is also another Jewish cemetery near Bartoszowa Street, but it’s impossible to find without a guide. There is no plaque or sign, no matzevot are left here either. Just grass, trees, bushes and dump for trash.
Hundreds of years of Jewish history in Sokolow were obliterated by the Nazis. These few paragraphs represent only a small part of this great piece of Polish and Jewish history.
Show Jewish Sokolow Podlaski on a map
The Old Jewish Cemetery |
There is one monument - a stone with a plaque and the inscription, "Old Jewish cemetery in Sokolow Podlaski. The cemetery was established in the mid-17th century. Jews settled in Sokolow Podlaski from the beginning of the 17th century, contributing to the economic and cultural development of the city. In 1939, almost 4,000 [it was 6,000] Jews lived in Sokolow Podlaski. World War II brought the annihilation of the Jewish community in our city. On 10th October [it was 22nd September], 1942, during Yom Kippur, the Nazis closed down the ghetto and transported its inhabitants to the extermination camp Treblinka. Let their souls be bound into the hand of everlasting life. To the memory of Jewish residents of Sokolow Podlaski, - City Council of Sokolow Podlaski, Jewish Community of Warsaw, Sokolow Podlaski 2009."
There are two mistakes on that plaque. Firstly: In 1939, almost 6000 - not 4000 - Jews lived in Sokolow. And secondly, the liquidation of the ghetto began on September 22, not October 10, 1942.
Gorski's house |
Flour mill |
Now let's go to Magistracka Street. Formerly, this was called Shul Street. Just before the Cetynia River, you can see an old flour mill. Nuta Gurfinkiel was the last owner of it. He probably died during the liquidation of the ghetto. When the war begun, he buried part of the manuscripts of Rabbi Morgenstern in the ground near his mill with some sugar. Unfortunately, the sugar dissolved in the rain and the manuscripts were destroyed.
The site of the town's mikvah |
The site of the synagogue |
On Magistracka Street you can find a shopping center with pharmacy, clothes stores and cosmetics shops. If you come inside, you'll see on the floor a Star of David with inscription: "Here was the synagogue that was burnt by Germans in 1939." Another mistake - the synagogue was destroyed in late 1942 or 1943. Unfortunately, nothing is left of the old building.
Beit Midrash |
Opposite the synagogue site stands the old Beit Midrash building, which has survived and was renovated by the new owner in 2011 and 2012. Of course, it is not a Beit Midrash anymore. Now houses clothes shop.
The House of Rabbi |
Next interesting building is the former house of Rabbi Itzhak Zelig Morgenstern. He was well-known rabbi and had many students from all over Europe in his yeshiva in Sokolow. The school was in the same building as his house. In 1939, he was very old and sick. He died in Otwock and was buried at Jewish cemetery in Warsaw. His grave (ohel) is still standing there.
The last Jewish grave |
Now we are on Piekna Street, one of the town’s former Jewish streets. It is also the place where you can find what I call the last Jewish grave in Sokolow. During the liquidation of the ghetto Germans killed dozens of Jews here. They were the remnant of the ghetto, young men and women left to work after the main liquidation. Their job was to sort through clothes and furniture that were left in ghetto after the liquidation and send them on to Germany or sold to local people in Sokolow. After the work was finished, they were killed and buried in this pit near Piekna Street. Survivors who came to Sokolow after the war made a concrete monument here. After a few years somebody put a plaque there with inscription: "To the victims of fascism". The monument now sits in the garden of private house. Many people in the town don't even know of its existence.
The terrace |
The next stop in our walk is Szewski Rynek (Shoemaker's Market). Here, there is the terrace made from gravestones taken from the old Jewish cemetery. Until recently, you could see Hebrew characters on the stones but they were covered with concrete by order of the town’s mayor in 2011 and removed 2 years later.
Judenrat office |
Next to the Shoemaker's Market is Maly Rynek (Small Market). The office of the Judenrat is here.
Beit Midrash |
Nearby is another Beit Midrash, where many of Sokolow’s Jews were praying on Yom Kippur 1942. On September 22 that year, the ghetto was closed and the liquidation began. The Small Market is the place where Germans brought all Jews from the ghetto. From here they started their walk to the railway station, where they forced onto death trains bound for Treblinka and, ultimately, their murder.
Jewish cemetery near Bartoszowa Street |
There is also another Jewish cemetery near Bartoszowa Street, but it’s impossible to find without a guide. There is no plaque or sign, no matzevot are left here either. Just grass, trees, bushes and dump for trash.
Hundreds of years of Jewish history in Sokolow were obliterated by the Nazis. These few paragraphs represent only a small part of this great piece of Polish and Jewish history.
7/10/12
Yisrael Yitzhak Rzetelny
Here you can find photos taken by Nino Rodriguez during his visit to Warsaw [link]. In Warsaw he visited the grave of his great-great-grandfather Yisrael Yitzhak Rzetelny (photos #10 to #15). He was born in Sokolow Podlaski. His son, Mottel Rzetelny, left Warsaw in 1913 for the USA.
7/4/12
Macewy w muzeum Mariana Pietrzaka
Macewy znajdujące się w skansenie Mariana Pietrzaka w Sokołowie Podlaskim. Tylko to zostało po kilku pokoleniach sokołowskich Żydów...
6/7/12
Pomagali powstańcom
Podczas Powstania Styczniowego (1863r.) mieszkańcy Sokołowa zorganizowali akcję szycia mundurów dla powstańców. Wzięło w niej udział wielu miejscowych krawców - Żydów. Przypuszczalnie inicjatorami przedsięwzięcia byli: lekarz Julian Wroński i aptekarz Antoni Maliszewski. Uczestnicy tego przedsięwzięcia zostali aresztowani, postawieni przed sądem śledczym, lecz po pewnym czasie, po zapłaceniu grzywny przez miasto, uwolnieni.
Źródło: "Dzieje Sokołowa Podlaskiego i jego regionu", wyd. PWN 1981
Spis sokołowskich Żydów
Lista Żydów z Sokołowa sporządzona przez Rosjan. Można przypuszczać, że jest to spis osób, które ocalały uciekając za wschodnią granicę. Brakuje jednak na tym dokumencie daty, która mogłaby to potwierdzić. Źródło: Jad Waszem
5/29/12
Lista przedsiębiorców
Zespół 62/61 Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział Rejestru Handlowego
Akta rejestrowe 1917-1943
Przedsiębiorcy z Sokołowa
sygnatura APS/ nazwa/ adres/ rodzaj działalności/ rok założenia
8784 Sznejder Szloma Lejba, ul. Długa 56b, handel skórami, 1929
8791 Zylbernagiel Złatka, ul. Niecała 1, handel wyprawionymi skórami, 1930
8795 Mandelbaum Doba, ul. Długa 42, handel nabiałem i przetworami mlecznymi, 1930
8375 Zalcberg Hersz, ul. Długa 42, hurtowy handel śledziami, 1930
8374 Miodownik Srul Chaim, ul. Rogowska 12, samochodowa komunikacja osobowa na linii Sokołów-Warszawa, 1930
8820 Janowska Tauba, Szewski Rynek, handel artykułami kolonialno-spożywczymi, 1930
8200 Szpadel Chaim Jankiel, ul. Szeroka 10, handel drewnem budowlanym i opałowym, 1897
8205 Gurfinkiel Brucha, ul. Szeroka 13, handel artykułami spożywczymi i zbożem, 1923
8677 Kózka Moszko, rynek, handel obuwiem, 1921
5/28/12
Zarządy organizacji
5/III.1935r.
W dniu 14 lutego br. w Sokołowie odbyło się ogólne zebranie członków Oddziału T-wa Bajs-Lechem w Sokołowie, na którem po złożeniu przez zarząd sprawozdania z działalności wybrano nowy zarząd w następującym składzie:
1/ Lindenhajm Szlama, kupiec - prezes
2/ Rozencwajg Icek, kupiec - wiceprezes
3/ Mosezon Moszko, krawiec - skarbnik
4/ Kajt Szaja, drukarz - sekretarz
5/ Altman Lejb, piekarz - członek zarządu
6/ Galant Lejzor, kupiec - // -
7/ Krawczyk Judko, krawiec - // -
Wszyscy ortodoksi. Obecnych 33 osób.
5/12/12
Stevenson honors Aaron Elster
Almost 70 years after escaping from the worst conflict the Earth has seen, Aaron Elster still is not done fighting, choosing a distinctly 21st century battle to aid people almost 70 years younger.
Elster, a Lincolnshire resident and native of Poland, visits Stevenson High School annually to tell his tale of Holocaust survival. On Friday, SHS will honor his work with its Heritage Award, given every year to an individual who has made a positive impact on the Patriots.
Here you can read the whole article.
5/7/12
Completing the Puzzle
Every torn picture,
Every forgotten name,
every far away neighbor,
every stone, every corner,
every street,
even the naked ground itself
can tell me the dark story
of your doomed fate,
my beloved uncles.
Just to know,
Just to complete the puzzle
And may be, just may be
Save a little bit of your
Of your cut-off life.
Shoshi Shatit, 2012
4/29/12
Ceremonia na cmentarzu Holon
טקס יום השואה לסוקולוב פודלסקי- 2012
נכתב על ידי שושי שתית
Zdjęcia z ceremonii upamiętniającej ludzi, którzy zginęli w sokołowskim getcie. Ceremonia odbyła się na cmentarzu Holon w Izraelu 19 kwietnia 2012 roku, a została zorganizowana przez Shoshi Shatit.
Wśród jej uczestników było dwóch urodzonych w Sokołowie mężczyzn, którym udało się przeżyć wojnę.
Dziękuję im wszystkim za obecność.
1.
ב-22בספטמבר 1942 במוצאי יום כיפור ירד חושך על העולם ועל סוקולוב פודלסקי. יהודי העיר וסביבותיה רוכזו בכיכר השורק הקטן ב- MALY RYNEK ושולחו ברכבות מוות לטרבלינקה שם נשרפו למוות בידי מכונת ההשמדה והרשע הזדונית.
עיר, שאלפי הודיה חיו בה מאות שנים, והעשירו את העיר בתרבותם וביצירתם ,,עיר שהצמיחה נוער ציוני שכמה לעלות לארץ ישראל, שהתברכה בישיבה מפוארת שחסידם הגיעו אליה מכל רחבי פולין.
המשפחות היהודיות דיברו ברובן יידיש והיו דתיות, שמרו שבת והביאו לעולם ילדים רבים. עזרה הדדית וסולידריות, שמחה ושירה והשקט של השבת. תנועות נוער כמו השומר הצעיר ,ויכוחים ,משחקי שח מט .עיר קטנה אך שוקקת חיים.
יד הרשע קטעה את החיים היהודים העשירים האלה בסוקולוב לנצח.
אבל היום , הנייה, שרול, רויזה, מנדל, שור'לה, היום באנו לומר לכם שלא שכחנו
4/17/12
Dear Friends and Followers
On Sunday, September 23, I will organize a ceremony to memorialize Jewish victims of the Nazi regime. I would like to do an exhibition about Jewish life and history in Sokolow. If you have old family pictures from Sokolow or any stories that you would like to share don't hesitate to contact me. Together we can do something special for our in common history.
4/15/12
Tzudiker Family
Joseph-Shaye Tzudiker, my father's brother and his cousin Elii Wechter. |
4/11/12
4/10/12
4/9/12
3/27/12
Cech rzemiosł
"Wśród sokołowskich cechów rzemieślniczych należy wymienić obok cechów chrześcijańskich cechy żydowskie: Pow. Cech Rzeźników i Piekarzy ze starszym Rubinem Rotsztejnem i statutem zarejestrowanym 3 XII 1936 oraz Cech Rzemiosł Drzewnych, Budowlanych i Metalowych (starszy Josek Kaufman, statut zarejestrowany 3 XII 1936). Drugą postacią organizacji rzemieślniczych były z kolei stowarzyszenia i związki. W Sokołowie działał założony w 1919 r. oddział Centralnego Związku Rzemieślników Żydów w Polsce. Liczył 240 członków, w l. 30-ch na jego czele stał prezes Abram Wajnberg".
Żródło: Archiwum Państwowe w Lublinie
Żródło: Archiwum Państwowe w Lublinie
3/19/12
Zwycięskie prace
19 marca podczas spotkania w Sokołowskim Domu Harcerza rozstrzygnęliśmy konkurs na najlepszą pracę dotyczącą historii Żydów z Sokołowa i jego okolic. Oto prace nadesłane na konkurs:
I miejsce - Dominika Częścik
Żydzi - mieszkańcy Skibniewa
Zapomniany sztetl
W Skibniewie, który położony jest między Sokołowem Podlaskim a Kosowem Lackim, w gminie Sokołów, przed wojną mieszkało kilkanaście żydowskich rodzin. Na wsi Żydzi nie stanowili większości, ale ich obecność była widoczna. Informacje dotyczące żydowskiej społeczności, pochodzą od mieszkańców Skibniewa, głównie od pani Ireny Rogozińskiej i pani Eugenii Skorupki.
W pamięci starszych ludzi pozostały imiona, profesje, miejsca zamieszkania dawnych żydowskich sąsiadów. W większości mieszkali oni „na pokomornym”, czyli wynajmowali mieszkania i domy od miejscowej ludności, świadczyli usługi, zajmowali się handlem i rzemiosłem. Jak wyglądał ten zapomniany sztetl, jakie imiona nosili jego mieszkańcy, kim byli? Oto kilka wspomnień o mieszkańcach naszej wsi, tak bardzo zapomnianych, że aż nierzeczywistych.
Dwupokoleniowa rodzina Lejbów trudniła się kowalstwem. Rodzice kowala Lejby wyemigrowali przed wojną do Ameryki, w Skibniewie został ich syn z żoną i dwójką dzieci.
Oprócz Lejbów w Skibniewie mieszkały też inne rodziny żydowskie. Żyd Jankiel zajmował się ubojem cieląt. Chodził do gospodarstw, tam bił i „rozbierał” zwierzęta, handlował też mięsem. Mieszkał w wynajętym od państwa Klukowskich domu, który do niedawna stał przy ulicy Sokołowskiej, tuż za przystankiem autobusowym.
Pani Irena wspomina Libę Waksztein, z którą chodziła do szkoły. Pamięta ją jako piękną, zdolną i energiczną dziewczynę. Ojciec Liby miał cegielnię na krzyżówce Hilarów – Pieńki. Robił tam z wydobywanej na miejscu gliny cegły, wypalał je i sprzedawał. Zatrudniał kilka osób z żydowskiej społeczności Skibniewa.
Szewcem w Skibniewie był Mendel. Dom, w którym mieszkał, stał przed wojną w miejscu, gdzie obecnie rośnie kasztan, na początku ulicy Wiśniowej, po lewej stronie. Na Wiśniowej mieszkał też krawiec Dawid z matką wdową, która trudniła się obnośnym handlem. Można było kupić od niej nici, igły, szpilki, guziki, haftki i zatrzaski.
I miejsce - Dominika Częścik
Żydzi - mieszkańcy Skibniewa
Zapomniany sztetl
W Skibniewie, który położony jest między Sokołowem Podlaskim a Kosowem Lackim, w gminie Sokołów, przed wojną mieszkało kilkanaście żydowskich rodzin. Na wsi Żydzi nie stanowili większości, ale ich obecność była widoczna. Informacje dotyczące żydowskiej społeczności, pochodzą od mieszkańców Skibniewa, głównie od pani Ireny Rogozińskiej i pani Eugenii Skorupki.
W pamięci starszych ludzi pozostały imiona, profesje, miejsca zamieszkania dawnych żydowskich sąsiadów. W większości mieszkali oni „na pokomornym”, czyli wynajmowali mieszkania i domy od miejscowej ludności, świadczyli usługi, zajmowali się handlem i rzemiosłem. Jak wyglądał ten zapomniany sztetl, jakie imiona nosili jego mieszkańcy, kim byli? Oto kilka wspomnień o mieszkańcach naszej wsi, tak bardzo zapomnianych, że aż nierzeczywistych.
Dwupokoleniowa rodzina Lejbów trudniła się kowalstwem. Rodzice kowala Lejby wyemigrowali przed wojną do Ameryki, w Skibniewie został ich syn z żoną i dwójką dzieci.
Oprócz Lejbów w Skibniewie mieszkały też inne rodziny żydowskie. Żyd Jankiel zajmował się ubojem cieląt. Chodził do gospodarstw, tam bił i „rozbierał” zwierzęta, handlował też mięsem. Mieszkał w wynajętym od państwa Klukowskich domu, który do niedawna stał przy ulicy Sokołowskiej, tuż za przystankiem autobusowym.
Pani Irena wspomina Libę Waksztein, z którą chodziła do szkoły. Pamięta ją jako piękną, zdolną i energiczną dziewczynę. Ojciec Liby miał cegielnię na krzyżówce Hilarów – Pieńki. Robił tam z wydobywanej na miejscu gliny cegły, wypalał je i sprzedawał. Zatrudniał kilka osób z żydowskiej społeczności Skibniewa.
Szewcem w Skibniewie był Mendel. Dom, w którym mieszkał, stał przed wojną w miejscu, gdzie obecnie rośnie kasztan, na początku ulicy Wiśniowej, po lewej stronie. Na Wiśniowej mieszkał też krawiec Dawid z matką wdową, która trudniła się obnośnym handlem. Można było kupić od niej nici, igły, szpilki, guziki, haftki i zatrzaski.
3/8/12
Konkurs!
Ogłaszamy konkurs dla uczniów sokołowskich szkół.
Co trzeba zrobić?
Trzeba napisać esej, opowiadanie lub artykuł mówiący o historii sokołowskich Żydów. Trzeba sięgnąć do źródeł dostępnych w bibliotece szkolnej, internecie oraz poprosić o informację któregoś ze starszych mieszkańców miasta. Możecie zapytać swoich dziadków, sąsiadów lub znajomych. Z pewnością znają oni ciekawe historie warte upamiętnienia.
Gdzie wysłać swoją pracę?
Swój esej, opowiadanie lub artykuł wysyłajcie na adres: katarzyna.markusz@gmail.com
Pamiętajcie o tym, żeby się podpisać i podać swój numer telefonu!
Co można wygrać?
Autorzy sześciu najciekawszych prac otrzymają książkę Aarona Elstera "I still see her haunting eyes", która opowiada o jego życiu w Sokołowie przed wojną i w jej trakcie. Dodatkowo dla trzech najlepszych autorów przewidujemy nagrody pieniężne: I miejsce - 300zł; II miejsce - 200zł; III miejsce - 100zł. Fundatorem nagród jest pan Michael Traison, z którym spotkanie odbędzie się w Sokołowskim Domu Harcerza 19 marca o godz. 16. Wtedy też nastąpi rozdanie nagród.
Do kiedy mam czas?
Czasu jest niewiele. Swoje prace przysyłajcie do 16 marca! Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 19 marca o godz. 16 w Sokołowskim Domu Harcerza.
Zapraszam wszystkich do udziału!
Katarzyna Markusz
Co trzeba zrobić?
Trzeba napisać esej, opowiadanie lub artykuł mówiący o historii sokołowskich Żydów. Trzeba sięgnąć do źródeł dostępnych w bibliotece szkolnej, internecie oraz poprosić o informację któregoś ze starszych mieszkańców miasta. Możecie zapytać swoich dziadków, sąsiadów lub znajomych. Z pewnością znają oni ciekawe historie warte upamiętnienia.
Gdzie wysłać swoją pracę?
Swój esej, opowiadanie lub artykuł wysyłajcie na adres: katarzyna.markusz@gmail.com
Pamiętajcie o tym, żeby się podpisać i podać swój numer telefonu!
Co można wygrać?
Autorzy sześciu najciekawszych prac otrzymają książkę Aarona Elstera "I still see her haunting eyes", która opowiada o jego życiu w Sokołowie przed wojną i w jej trakcie. Dodatkowo dla trzech najlepszych autorów przewidujemy nagrody pieniężne: I miejsce - 300zł; II miejsce - 200zł; III miejsce - 100zł. Fundatorem nagród jest pan Michael Traison, z którym spotkanie odbędzie się w Sokołowskim Domu Harcerza 19 marca o godz. 16. Wtedy też nastąpi rozdanie nagród.
Do kiedy mam czas?
Czasu jest niewiele. Swoje prace przysyłajcie do 16 marca! Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 19 marca o godz. 16 w Sokołowskim Domu Harcerza.
Zapraszam wszystkich do udziału!
Katarzyna Markusz
3/3/12
Pamiątki
Jeszcze dziś w Sokołowie można znaleźć przedmioty związane z żydowską społecznością miasta.
W 2010 roku podczas burzenia budynku przy ul. Długiej znaleziono prostokątną metalową tacę z gwiazdą Dawida na środku.
W 2010 roku podczas burzenia budynku przy ul. Długiej znaleziono prostokątną metalową tacę z gwiazdą Dawida na środku.
2/25/12
Zaproszenie
Zapraszamy do Sokołowa Podlaskiego na ciekawe spotkanie z historią
19 marca o godz. 16 w Sokołowskim Domu Harcerza, ul. Kościuszki 11
Naszymi gośćmi będą Jan Śpiewak i Michael Traison.
Jan Śpiewak opowie nam o Muzeum Historii Żydów Polskich i o tym, jak będzie ono funkcjonowało w przyszłości (Muzeum bierze udział w organizacji programu "Jesteśmy razem", który polega na polsko-izraelskich spotkaniach młodzieży w Treblince). Obejrzymy też film "8 historii, które nie zmieniły świata", którego jednym z twórców jest właśnie Jan Śpiewak.
Michael Traison to prawnik, który mieszka w Stanach Zjednoczonych, ale często przyjeżdża do Polski i prowadzi tu szeroką działalność na rzecz utrwalania pamięci o polsko-żydowskiej historii. Fundacja Michaela H. Traisona bierze udział w wielu przedsięwzięciach na terenie Polski, m.in. upamiętnianiu miejsc historycznych, wydawaniu książek o charakterze religijnym oraz historycznym, jak również współpracuje z Ambasadą Izraela przy organizacji programu "Chroniąc Pamięć".
Podczas spotkania będzie czas na dyskusję z udziałem gości dotyczącą historii i współczesnego życia Żydów, upamiętniania tej historii, działań podejmowanych w tej sprawie oraz na wszelkie tematy, jakie przyjdą wam do głowy.
Subscribe to:
Posts (Atom)